لیست فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری قسمت 362

جنجال-هیاهو-داد و فریاد-غوغا

پِخ-صدایی برای ترسانیدن کسی

آمد نیامد داشتن(روی دادن واقعه‌ای که احتمال فرخنده و نحس‌بودن هر دو در آن هست)

جغور بغور-جگر و دل و قلوه ی گاو یا گوسفند که خرد کرده و با پیاز در روغن سرخ کنند

پیمانکار-آن که مطابق قرارداد انجام کاری را در زمان معین به عهده می گیرد

حرص کسی را درآوردن-کسی را خشمگین کردن

دماغ سوخته شدن-بور شدن-خجالت زده شدن-ناکام شدن

زیر پوست کسی آب رفتن-چاق شدن-ثروتمند شدن
ادا در آوردن(مسخرگی کردن، تظاهر کردن، تقلید کردن)

 

رای دیدن-در داوری بی طرف نبودن و ملاحظه ی یکی از طرفین را کردن

تخم پس انداختن-بچه ساختن-بچه به دنیا آوردن
پایین نرفتن چیزی از گلو-از غصه غذایی نخوردن-مال حرام نخوردن

 
خام عقلی-حماقت-دیوانگی

این هلو این هم گلو-مثل آب خوردن-انجام این کار بسیار آسان است

تخم طلا گذاشتن-کنایه از چیز گران بها آوردن-کار بسیار مهمی انجام دادن

چاخان کردن-دروغ گغتن-چُسی آمدن

آفتاب خوردن-سختی کشیدن

حساب حاج هادی زغالی-حساب ساختگی
بی پا-از تاب و توان افتاده-فرسوده

آبِ آب-آبکی-بی‌مایه-بیرنگ

چرند-حرف پوچ و بی معنی

دست بلند کردن-بالا بردن دست به نشانه ی آمادگی پاسخ گویی-اعلام رای و نظر

خون کسی در نیامدن-بی نهایت خشمگین بودن

اشک تلخ(شراب، اشک عاشق)

به تته پته افتادن-به لکنت زبان افتادن

 

در تنور چوبی نان پختن-خیال خام در سر داشتن-کار ناشدنی انجام دادن

زُل زُل-نگاه کردن زل زدن

برچسب زدن-تهمت زدن

رشته فرنگی-ماکارونی

بند کردن-محکم کردن

خاصه-هر چیز ممتاز و از جنس عالی

آبِ کبود(آسمان)

زحمت کش-کارگر-پیشه ور

خوش دست-خوش پنجه-خوش نواز-آن که در بازی شانس می آوزد

تو دلی-بره ای که هنوز زاده نشده و آن را از شکم مادرش درآورند

 

آش همان آش و کاسه همان کاسه(چیزی تغییر نکرده)

چلوزیدن-خشک شدن-پلاسیدن

دلقک-شخص مسخره

از بر گفتن یا نوشتن(متنی به اتکاء حافظه)

 

 

پرت افتادن-دور و تنها افتادن

دلسوزه-سوختن دل از حسد و مانند آن

حَرَج-مسئولیت-تکلیف

اخلاق سگی-تندخویی بیش از اندازه-ناسازگاری با همه
خرس گنده-برای تحقیر به کسانی که اداهای خارج از سن خود در می آورند گفته می شود

دست بلند کردن-بالا بردن دست به نشانه ی آمادگی پاسخ گویی-اعلام رای و نظر

دررفتگی-حالت در رفته-از بند بیرون آمدن استخوان

دامنگیر کسی شدن چیزی-گرفتار شدن کسی به چیزی

اخلاق سگی(تندخویی بیش از اندازه، ناسازگاری با همه)

چُسَکی-کم دوام و سرهم بندی شده

 

دل پَر زدن-بسیار مشتاق بودن

این جور که بویش می‌آید-چنان که از ظواهر امر پیدا است-از فرار معلوم

افطاری(خوراکی که برای گشودن روزه می‌پزند)

اهل عمل(کسی که کم‌تر حرف می‌زند و بیش‌تر عمل می‌کند)

جا آمدن حواس-به هوش آمدن
 

بو گرفتن-بد بو شدن-بوی چیز دیگری را گرفتن

زیر پای خود را سست دیدن-موقعیت خود را نااستوار دیدن-شغل و سمت خود را در خطر دیدن

توان هماوردی با کسی را داشتن

پر افاده-متکبر-مغرور

حق شناسی-سپاس گزاری

دستک-دفتر حساب

پیش پیشکی-از پیش

چند مرده حلاج بودن-چه اندازه جسارت و توانایی داشتن

امان کسی را بریدن(کسی را درمانده و بیچاره کردن)

 

پچ پچ-نجوا-حرف زیر گوشی

تیار کردن-آماده کردن

خاطر نشان کردن-یادآوری کردن-تذکر دادن

راه آمدن-سازش کردن-همراهی کردن

خاکه-خرده ی هر چیزی

آغ و داغ(سخت مشتاق و شیفته)

تُف کار-بچه باز

خام شدن-فریب خوردن-اغفال شدن

چوب-واحد پول در معاملات بازاری برابر با هزار تومان
بلا تکلیف-کاری که معلوم نیست چه باید بشود-کسی که نمی داند چه باید بکند
چاسان فاسان-آرایش-بزک

پروار-فربه-چاق

حق آب و گل داشتن-دارای امتیاز و اعتبار بودن
 

الو(شعله‌ی آتش، در پاسخ به زنگ تلفن یا خانه می‌گویند (یعنی می‌شنوم))

چماق دار-زور گو-کسی که با زور مقصود خود را به دیگری تحمیل کند

بی خودی-بی دلیل-بی جهت
 

اوت بودن(بی‌خبر بودن، از مرحله پرت بودن)

دم خود را روی کول گذاشتن-گریختن-شکست خورده رفتن
دمبل و دیمبو-صدای دایره و دمبک-صدای بزن و بکوب
راه کشیدن چشم-خیره شدن بی اراده به جایی بدون پلک زدن
تا فیها خالدون-تا پایان-همه و همه

خاله وارَس-آدم فضول

اصحاب منقل-اهل گفت‌وگو و سخن

دخیل بستن-بستن پارچه ای به ضریح یا سقاخانه به نیت برآمدن حاجتی

از قلم انداختن(از یاد بردن، مورد بی‌توجهی قرار دادن)

خرج تراشی-هزینه درست کردن

از زورِ-از شدت-از بسیاری
دود و دم داشتن-بساط چای و قلیان یا تریاک گستردن

دو به هم زنی-دو به هم اندازی

دندان عاریه-دندان مصنوعی

 

دو رانو نشستن-نشستن چون شتر که نشانه ی ادب است

 

پیاده رو-دو سوی خیابان یا کوچه که محل گذر پیادگان است

 
این و آن را دیدن-برای انجام کاری از همه کمک گرفتن

بله بران-قول و قرارهای پیش از ازدواج در میان خانواده های عروس و داماد

از بیخ-یکسره-به‌کلی-کاملن

دربست-یک جا-به طور کامل-به طور کلی

حیوونی-نگا. حیوانکی

زرت و زبیل-آت و آشغال-خرده ریزهای کم ارزش

زاییدن زیر کاری-کاری را به دلیل دشواری به پایان نرساندن

زیر زیرکی-پنهانی-با مکر و حیله

درآوردن دلی از عزا-پس از مدت ها گرسنگی غذای مفصل و مطبوعی خوردن-به خوشی و راحتی ساعتی را گذراندن

بازداشتی-زندانی موقت

از این شاخ به آن شاخ پریدن(دائمن از موضوع منحرف شدن و به مطالب فرعی پرداختن)

 
خرده مالک-مالک زمین کشاورزی کوچک

تاریخچه-تاریخ مختصر

چشم شور-آن که چشم زخم زند

ارواح شکمت(ارواح بابات)

درق درق-صدای خوردن دو چیز سخت به هم

رک حرف زدن-بدون پروا و ملاحظه حرف زدن-صریح و روشن سخن گفتن

درویش کردن چشم ها-نادیده انگاشتن-نگاه نکردن

آسمان را به زمین آوردن (دوختن)(کار شگفت‌انگیز کردن)

دخل داشتن-ربط داشتن-مربوط بودن

پر رویی-بی شرمی-وقاحت-دریدگی

آخِی-صوتی برای تاثر یا شادی

دلبخواهی-دلبخواه

چهار ابرو-دارای ابروهای کلفت و پر پشت

دل و روده بالا آمدن-به حالت تهوع افتادن

پا گیر-سگی که حمله می کند و گاز می گیرد

الم‌شنگه(هیاهو، آشوب، جنجال، داد و قال)

رو دست کسی گذاشتن خرج-کسی را در خرج انداختن

دست زیر بال کسی کردن-کسی را یاری کردن

الف شدن اسب-هر دو پا بلند کردن اسب
زبان کوچکه-زبان کوچک
خر رنگ کن-خوش طاهر بد باطن

 

رای دادن-نظر دادن به انتخاب چیزی یا کسی

آب سیر(جانور خوش‌رفتار)

زیش ریش شدن دل-سخت ناراحت شدن-به گریه افتادن و از حال رفتن

 

الیسون و ولیسون-وردی است که برای کسانی که منتظرشان هستند می‌خوانند

خشتک-وسط درز دو پا در شلوار
دعوا کردن-نزاع کردن-زد و خورد کردن

خانه زاد-نوکر-خدمت گزار

چاک کردن-نگا. چاک دادن

دو رانو نشستن-نشستن چون شتر که نشانه ی ادب است

 

حساب کردن-پرداختن خرج

به چشم-اطاعت می شود

خدا-بسیار زیاد-فراوان

دست به کار شدن-آغاز به کار کردن

تا برداشتن-تا شدن-خم شدن

اقبال کسی به برج ریق بودن-بداقبال بودن

دار کشیدن-دار زدن

بکسل کردن-چیزی را به دنبال خود کشیدن و بردن

در غورگی مویز شدن-هنوز تازه کار بودن ولی ادعای مهارت و استادی کردن

 

از سفیدی ماست تا سیاهی زغال-همه و همه چیز

آتشِ تر(شراب، لب معشوق)

پیشکی-جلوتر-از پیش-به طور مساعده
رنگ شدن-گول خوردن

 

از جلوی کسی در آمدن(در برابر کسی مقاومت کردن)

چَک-سیلی-کشید

برآورد-تخمین

حساب-هزینه-مخارج-میزان طلب

روان بودن-از حفظ بودن-از بر بودن

زلم زیمبو-لوازم بی مصرف و بی ارزش
جناغ شکستن-شرط بندی کردن با جناغ مرغ

چنگک شدن-چنگ شدن

دم ِ بخت-دختری که به سن ازدواج رسیده است
رگ زدن-بریدن شریان برای کشتن کسی
برچسب زدن-تهمت زدن
دست ننه ات درد نکند-به تمسخر به کسی که کار نادرست کرده است می گویند
آسمان را سِیر کردن(سخت خوشنود بودن، لذت بسیار بردن)

خیط شدن-نگا. خیت شدن

حاضر به یراق-حاضر و آماده

 

زیر پای کسی را خالی کردن-زیر پای کسی را جارو کردن

خرجی-پول لازم برای گذران روز

حق بردن-رشوه بردن-از راه حق و حساب گرفتن-درآمدی منظم داشتن

زیر ابرو برداشتن-آرایش ابرو از طریق برداشتن موهای زاید زیر ابرو

رگه-طبقه ای از مواد معدنی در درون خاک

جور به جور-نگا. جوراجور

چوبی رقصیدن-رقصیدن با دوستمال در دو دست

بزن بزن-زد و خورد شدید-کتک کاری

خودکار-دستگاهی که نیازی به مراقبت انسان ندارد

چرکوندی-لکه دار کثیف

 

خود را باختن-دست و پای خود را گم کردن-مضطرب شدن

خودتراش-تیغی که می توان تیغه ی آن را عوض کزد

دست ننه ات درد نکند-به تمسخر به کسی که کار نادرست کرده است می گویند

تاریک خانه-اتاق تاریک برای ظهور و چاپ فیلم

انگشت عسلی به‌دیوار کشیدن(هنگامه بر پا کردن، مردم را متوجه‌ی جایی کردن)

پیش بینی کردن کار یا شخصی
آسمان را به زمین آوردن (دوختن)(کار شگفت‌انگیز کردن)

 
پای پس-عوض-تلافی
از کفر ابلیس مشهورتر-گاو پیشانی‌سفید-نزد همه معروف

آفتاب گز کردن-ولگردی کردن
ذکر مصیبت-بیان درد-یادآوری رنج های خاندان محمد و به ویژه حسین

دستی به سر و صورت کشیدن-خود را مرتب کردن-آرایش کردن

خاله قدومه-نگا. خاله سوسکه

راه کشیدن چشم-خیره شدن بی اراده به جایی بدون پلک زدن

دانگ-یک ششم-سهم-قسمت

آوار شدن سر کسی(بی‌خبر نزد کسی در آمدن)

بچه انداختن-بچه ی نارس بدنیا آوردن

دور سر گرداندن-بلاتکلیف گذاشتن-معطل گذاشتن

تخت خوابیدن-راحت و آسوده خوابیدن

خود را بستن-پول دار شدن

 

 

به هدر دادن-تلف کردن-تباه کردن-از دست دادن

تو دو کشیدن-کسی را وارد کاری کردن
جاجا-آوازی که با آن مرغ را به لانه اش می رانند

تمام و کمال-کامل-به تمامی

خوش سلیقه-خوش ذوق-نیکو طبع

چه صیغه ای است ؟-چه معنی داد ؟

چُسَکی-کم دوام و سرهم بندی شده

خاک تو سری کردن-نزدیکی کردن زن با شوهر

خواب دیدن برای کسی-نقشه کشیدن برای استفاده یا کوبیدن کسی

دو قلو-دو بچه ی همزاد

آمده(شوخی و لطیفه)

به سر کشیدن-یکباره نوشیدن-بالا انداختن

به دردسر افتادن-با مشکلی روبرو شدن-به مخمصه ای گرفتار شدن

جِغله-آدم کوچک و ریزاندام ولی زرنگ و ناقلا

بی معنی- بیخود

چاق و چله-سر حال-سر دماع-فربه-سالم و شاداب

دندان-گاز

رژیم داشتن-برابر دستور پزشک غذا خوردن-برخی غذاها را نخوردن

خودکرده-کاری که بدون مشورت شده باشد

زیر دین رفتن-قرض دار شدن-مدیون شدن

تو کله ی کسی کردن-چیزی را به سختی به کسی آموختن

زنانه-ویژه ی زنان

تپیدن-به زور و با پر رویی وارد جایی شدن

زیر جلکی-پنهانی

از کسی رودست خوردن(از کسی فریب خوردن)

آماده‌باش-حالت آماده بودن برای رویارویی با خطر

دَم باریک-نوعی انبردست که نوک آن باریک و دراز است

چشم باباقوری-نابینا-کور
جن بو داده-نوعی دشنام است

بی اشتها-بی میل به غذا

زمین را به آسمان دوختن-گزافه گویی کردن-دروغ های شاخ دار گفتن

حال کسی را گرفتن-کسی را ناراحت کردن-شادی کسی را به هم زدن

چوب پوش کردن-با چوب پوشاندن

افت کردن(کاهش یافتن، کم شدن)

از پا درآمدن(افتادن، سخت خسته و درمانده شدن)

بغل خوابی کردن-نزدیکی کردن

چتری-به شکل نیم دایره-قوسی

به دندان کشیدن-خون دل خوردن-کاری پر زحمت انجام دادن

از بیخ(یکسره، به‌کلی، کاملن)

دروغ دون-مطالب نادرست و سراسر دروغ

زت زیاد-کوناه شده ی “عزت زیاد” در زبان لوطی ها

ارزانی-بخشیدن-دادن

از هفت دولت آزاد بودن(شاد و آزاد بدون نگرانی از قضاوت دیگران زندگی کردن)

آب (ها) از آسیاب افتادن(فرو نشستن هیاهو، از یاد رفتن ماجرا)

ریپ آمدن-فخر فروختن-به دروغ بر خود بالیدن

دُم کله پز را گرفتن-رفتن کسی بی سر و پا و آمدن کسی بی سر و پاتر به جای او

ریزه کار-باریک بین-دقیق-زیرک

خرده بُرده-مشکل-اختلاف

خشت انداختن-لاف زدن-گزافه گفتن

زور چپان کردن-به زور در جایی فرو بردن

 
درز و دوز-شکافتن و دوختن-راست و ریس کردن کار

در تنور چوبی نان پختن-خیال خام در سر داشتن-کار ناشدنی انجام دادن

چاشت-صبحانه-ناشتایی

بلبل زبانی کردن-شیرین زبانی کردن-حاضر جوابی کردن-پرحرفی کردن

برخورد کردن به رگ غیرت کسی-ناگوار آمدن حرفی یا کاری-گران آمدن-احساس اهانت کردن

دهن کجی-ادا و شکلک به قصد مسخره کردن-بی اعتنایی
اسکلت‌بندی(طرح‌ریزی، زیرسازی)
دو به دو-دو تا دو تا

پاتیل در رفته-پیر و شکسته

آسمان با زمین دوختن(داشتن کمال مهارت در تیراندازی)

پف زدن-ورم کردن-بالا آمدن

رای دادن-نظر دادن به انتخاب چیزی یا کسی

چشم زهره رفتن-با خشم نگاه کردن

 

بز خر-کسی که به قصد ارزان خریدن چیزی توی سر جنس می زند
ته گیلاس-نوشیدنی کمی که ته گیلاس مانده است

حق البوق-رشوه
آخِی(صوتی برای تاثر یا شادی)

 

چس محل کردن-بی اعتنایی کردن

اوت بودن-بی‌خبر بودن-از مرحله پرت بودن

پف زدن-ورم کردن-بالا آمدن

خروس قندی-آب نباتی به شکل خروس

از چشم افتادن(مورد بی مهری قرار گرفتن ، بی‌اعتبار شدن)

دست آخر-سرانجام-آخر سر-آخر کاری

اوراق شدن-از هم پاشیدن-از کار افتادن

بادکش کردن-بیرون کشیدن خون بوسیله ی بادکش

 
 

تغ تغ-صدای برخورد دو چیز به هم

خدا برکت-خدا بیش ترش کند

زیر سر کسی بلند بودن-فریفته شدن به وعده های به تر-کسی که روزگار ناداری خود را فراموش کرده است

در جا زدن-پاها را بدون راه رفتن به نوبت چپ و راست به زمین کوبیدن-ترقی نکردن

جرنگی-نقد-یکجا-یک کاسه

رخت کسی کوک بودن-رفاه داشتن
بنگی-معتاد به حشیش