فایل پایان نامه : سرمایه انسانی

فن‌آوری در درون سازمان می‌باشد که این نوعی ارتباط، مشارکت و تعهد عمیق به فرایندهای کاری را در سراسر شرکت ایجادمی کند (صناعی و همکاران، 1391). مسلما یکی از فاکتورهای مهم جهت تقویت شایستگی‌های محوری در سازمان‌ها، منابع انسانی یا به عبارت بهتر سرمایه‌های انسانی موجود می‌باشد.

شایستگی یک شخص مجموعه‌ای از مهارت‌هاست که یک فرد باید به منظور انجام رضایت‌بخش یک کار مشخص دارا باشد (Hafeez et al, 2007). شایستگی‌های منابع انسانی بر عملکرد کسب‌و‌کار تاثیر می‌گذارد. پژوهش‌ها نشان داده‌اند زمانی که متولیان شرکت، منابع انسانی شایسته‌ای باشند، حدود 20 درصد بر نتایج کسب‌و‌کار تاثیر می‌گذارند. در واقع، هر موقعیت شغلی به شایستگی‌های مشابهی برای تاثیرگذاری بر عملکرد کسب‌و‌کار نیازمند می‌باشد (اولریش و همکاران، 2008).
با توجه به اهمیت و در عین حال کمبود نیروی انسانی شایسته در شرکت‌های بیمه خصوصی ایران، ضرورت انجام این پژوهش الزامی به نظر می رسید، لذا این پژوهش با هدف ارتقا عملکرد شغلی کارکنان شرکت‌های بیمه، شایستگی‌های محوری کارکنان این شرکت‌ها به عنوان یک عامل اصلی در کسب مزیت رقابتی را مورد تاکید قرار می‌دهد و به دنبال یافتن پاسخ به این مساله است که آیا جهت ارتقا عملکرد شغلی نیروی انسانی موجود در شرکت‌های بیمه، نیازمند تجهیز آن‌ها به شایستگی‌های محوری هستیم؟
اهمیت و ضرورت پژوهش:
سازمان‌ها امروزه در محیطی با وقایع تازه و غیرقابل پیش‌بینی در اثر عواملی نظیر پیشرفت‌های تکنولوژیک، افزایش رقابت، جهانی‌شدن بازارها و … فعالیت می‌کنند. سرعت این تغییرات، سازمان‌ها را مجبور کرده است تا با بازاندیشی در شیوه‌های انجام کار خود، فعالیت‌های خود را نیز مجددا سازماندهی کنند (چیت ساز و همکاران، 1391). سازمان‌ها در مواجهه با محیط در حال تغییر خود مجبور هستند تا بررسی کنند که منابعشان به طور مناسب و درست به کار رفته باشد. دیدگاه منبع محور بیان می‌کند که سرمایه‌گذاری در منابع ارزشمند و کمیاب اثربخش موجب کارایی فرایندها و بهبود خروجی‌های سازمان می‌شود (علیزاده، 1391). در واقع این نظریه بیان می‌کند که منابع داخلی سازمان ریشه مزیت رقابتی بوده و تجزیه‌و‌تحلیل محیط خارجی برای کشف فرصت‌ها و تهدیدها، به تنهایی نمی‌تواند موجب برتری رقابتی سازمان شود. طبق این نگاه، منابع و قابلیت‌های داخلی سازمان مبنای مطمئن‌تری برای تدوین برنامه‌های راهبردی سازمان هستند. هنگامی می‌توان راهبردهای مبتنی بر منابع را تدوین کرد که درک کاملی از شایستگی‌های محوری سازمان وجود داشته باشد (چیت ساز و همکاران، 1391). فرض بر این است که سرمایه‌گذاری در این زمینه امکان تعیین شایستگی‌محوری را افزایش می‌دهد و در نهایت منجر به بهبود عملکرد سازمان و کسب مزیت رقابتی می‌شود (علیزاده، 1391).
ایجاد شایستگی‌های محوری برای ایجاد مزیت رقابتی امری ضروری می‌باشد، چرا که مزایای ناشی از عملکرد خدمات مالی و قیمت‌های آن‌ها و در نتیجه سود اکتسابی برای شرکت‌های بیمه مقوله‌ای کوتاه‌مدت است، خصوصا در دوره‌ای که در آن فناوری‌های در حال تغییر، مرزهای موجود در کسب‌و‌کار بیمه را هر روزه دچار تغییرمی کند و این تنها ایجاد مزیت است که می‌تواند باعث ایجاد حرکتی مستمر برای شرکت‌های بیمه در این آشفته بازار گردد (صناعی و همکاران، 1391).
انسان‌ها در مرکز و قلب سازمان‌ها، نقشی حیاتی و تعیین کننده را بر عهده گرفته اند؛ چرا که مهم‌ترین مزیت رقابتی شمرده می‌شوند. لذا شناسایی و ارتقاء مهارت، دانش، توانایی و در یک کلام، شایستگی‌های آنان برای موفقیت یک سازمان، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است (چیت ساز و همکاران، 1391). کارکنان به عنوان منابع ارزشمند تفسیر شده‌اند که در موفقیت سازمان تاثیر‌گذار هستند. اعتقاد بر این است که خصوصیات ارزشمند و کمیاب نیروی انسانی باید به طور پیوسته توسط فعالیت‌های منابع انسانی خاص که ارتباط تنگاتنگی با شایستگی‌محوری مورد انتظار دارند رشد یابند. سرمایه‌گذاری در حوزه نیروی انسانی به عنوان مهمترین منبع سازمان‌های خدماتی و مشتری مدار گزینه مناسب و پایداری می‌باشد (علیزاده، 1391).
در شرکت‌های بیمه نیز به دلیل نقش اساسی نیروی انسانی، می توان این نکته را اذعان نمود که ایجاد مزیت از طریق نیروی انسانی ماهر و خبره امکان پذیر می باشد. در واقع با توجه به مباحث حساسی همچون توانگری مالی در شرکت‌های بیمه و ضرورت رعایت این مبحث در این شرکت‌ها، واضح است که نیروی انسانی و به عبارت دیگر سرمایه‌های انسانی، مادامی که از شایستگی‌های مورد نیاز برخوردار نباشند قادر نخواهند بود این مسائل را در شرکت خود پیاده‌سازی نموده و بقای شرکت را تضمین نمایند. شرکت‌های بیمه آنچه را که به مردم می‌فروشند اعتماد و آرامش خاطر است، لذا ایجابمی کند ارائه خدمات بیمه به دور از هرگونه لغزش، تردید، تاخیر و ابهام به جامعه ارائه گردد و این جام بلورین آرامش و امنیت ترک برندارد تا زمینه‌های اضطراب و ناهنجاری و ناامنی در جامعه کاسته شود. همچنین، با توجه به ماهیت معکوس تولید در شرکت‌های بیمه، این نیروی انسانی است که می تواند با آگاهی و اطلاعات خود، ز
مینه ساز پیشرفت و موفقیت گردد. بنابراین نیروی انسانی یا به عبارت دیگر سرمایه‌های انسانی موجود در شرکت‌های بیمه، به عنوان شایستگی‌های محوری این شرکت‌ها تلقی شده و زمینه‌ساز هرگونه تغییر و تحول و در عین حال ایجاد مزیت رقابتی برای این شرکت‌ها محسوب می‌گردند. بنابراین اگر شرکت‌های بیمه به فرایند جذب نیروی انسانی خود توجه بیشتری نموده و دقت لازم را در این زمینه مبذول نمایند، می‌توانند از شایستگی نیروی انسانی خود اطمینان بیشتری داشته و در نهایت موفقیت شرکت خود را تضمین نمایند.
در این پژوهش، منظور از سرمایه انسانی، کیفیت سرمایه انسانی می‌باشد که سال‌های تجربه کاری، مهارت‌های حرفه‌ای و شایستگی‌های مرتبط با کار را در بر می‌گیرد. در واقع، اگر شرکت‌های بیمه به کیفیت سرمایه انسانی توجه نموده و آن‌ را در شرکت خود لحاظ نمایند، می‌توانند عملکرد شغلی کارکنان خود را بهبود بخشیده و خدماتی متمایز از رقبا، به بیمه‌گذاران ارائه دهند.
پرسش اصلی پژوهش
آیا کیفیت سرمایه انسانی بواسطه شایستگی‌های محوری کارکنان با عملکرد شغلی در شرکت‌های بیمه خصوصی رابطه دارد؟
چارچوب نظری پژوهش
مدلی که در این پژوهش پیشنهاد می‌گردد در شکل 1-1 نمایش داده شده است:
شکل 1- 1: مدل مفهومی پژوهش برگرفته از Chiung-ju Liang et al (2013)
در پژوهش حاضر، رابطه بین کیفیت سرمایه انسانی و مولفه‌های مربوط به آن که عبارتند از سال‌های تجربه کاری، مهارت‌های حرفه‌ای و شایستگی‌های مرتبط با کار را با عملکرد شغلی در شرکت‌های بیمه، بررسی خواهیم نمود. همچنین نقش شایستگی‌محوری کارکنان (حسن‌نیت و قابلیت اطمینان، خدمت مشتری‌گرا، انگیزه پیشرفت و نوآوری) نیز به عنوان متغیر میانجی مورد مطالعه قرار خواهد گرفت.
شاخص‌های کیفیت سرمایه انسانی
سال‌های تجربه کاری: سال‌های تجربه کاری در شرکت‌های بیمه.
مهارت‌های حرفه‌ای: سال‌های سابقه کار در همان سازمان (شرکت بیمه) در گذشته، پیاده‌سازی گروه آموزش شغلی در هر سال به منظور بهبود مهارت‌های حرفه‌ای.
شایستگی‌های مرتبط با کار: سال‌های تجربه کاری در گذشته مربوط به موقعیت‌های شغلی پیچیده کنونی.
شاخص‌های شایستگی‌محوری کارکنان ( CC-NM)
حسن‌نیت و قابلیت اطمینان: پایبند به ارزش‌ها و داشتن یک ذهن باز به منظور گرفتن تصمیمات مشکل.
خدمت مشتری‌گرا: همیشه موقعیت مشتری را در نظر می‌گیرد و مطابق با خواسته‌های مشتری است.
انگیزه پیشرفت: کارآفرینی عالی، جرات رویاپردازی، بهبود مستمر، به چالش کشیدن استانداردهای کارآمد و رسیدن به اهداف شخصی و سازمانی.
نوآوری: توانایی ایجاد مفاهیم جدید در خلق شغل و طراحی و کاربرد نوآوری در انجام وظایف شغلی (Chiung-ju Liang et al, 2013).
گزارههای پژوهش:
با توجه به موضوع پژوهش حاضر (رابطه کیفیت سرمایه انسانی و شایستگی‌محوری کارکنان با عملکرد شغلی در شرکت‌های بیمه خصوصی)، فرضیه‌ها و اهداف این پژوهش به شکل زیر مطرح می گردند:

فرضیههای پژوهش:
فرضیه اصلی: کیفیت سرمایه انسانی از طریق متغیر میانجی شایستگی‌محوری کارکنان با عملکرد شغلی در شرکت‌های بیمه خصوصی رابطه دارد.
فرضیه‌های فرعی:
فرضیه 1) کیفیت سرمایه انسانی با عملکرد شغلی در شرکت‌های بیمه خصوصی رابطه دارد.
فرضیه 2) کیفیت سرمایه انسانی با شایستگی‌محوری کارکنان در شرکت‌های بیمه خصوصی رابطه دارد.
فرضیه 3) شایستگی‌محوری کارکنان با عملکرد شغلی در شرکت‌های بیمه خصوصی رابطه دارد.
هدفهای پژوهش یا نتایج مورد انتظار:
هدف اصلی:
هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل موثر بر عملکرد شغلی کارکنان شرکت‌های بیمه خصوصی می‌باشد.

اهداف فرعی:
بررسی رابطه بین کیفیت سرمایه انسانی با عملکرد شغلی در شرکت‌های بیمه خصوصی
بررسی رابطه بین کیفیت سرمایه انسانی با شایستگی‌محوری کارکنان در شرکت‌های بیمه خصوصی
بررسی رابطه بین شایستگی‌محوری کارکنان با عملکرد شغلی در شرکت‌های بیمه خصوصی
روش کلی پژوهش
این پژوهش از نقطه نظر هدف، در زمره پژوهش‌های کاربردی قرار می‌گیرد. هم‌چنین در پژوهش حاضر از آنجا که از ابزار پرسشنامه به منظور جمع‌آوری داده‌ها استفاده شده است، این پژوهش یک پژوهش توصیفی- پیمایشی است.
جامعه آماری پژوهش
جامعه آماری پژوهش مورد نظر، کلیه‌ی مدیران شرکت‌های بیمه خصوصی مستقیم با بیش از 5 سال سابقه فعالیت در شهر تهران می باشند.
قلمرو زمانی پژوهش
قلمرو زمانی این پژوهش، از ابتدای مردادماه تا انتهای شهریورماه سال 1393 می‌باشد.
روش نمونه گیری و تخمین حجم جامعه
در این پژوهش در مرحله‌ی اول، تعداد مدیران شعب مرکزی شرکت‌های بیمه خصوصی مستقیم با بیش از 5 سال سابقه‌ی فعالیت شامل مدیران عامل، ارشد و عملیاتی در شهر تهران مشخص شد و سپس براساس این تعداد، حجم نمونه‌ی مورد نظر با استفاده از روش کوکران برآورد گردید و در مرحله بعد بر طبق روش نمونه‌گیری سهمیه‌ای تعداد پرسشنامه مورد نظر برای هر شرکت محاسبه شده و در اختیار مدیران این شرکت‌ها، قرار گرفت.
روش‌های گردآوری داده‌ها و ابزار مورد استفاده برای آن
اطلاعات مورد نیاز برای انجام این پژوهش به دو روش جمع‌آوری شده است:
الف) منابع کتابخانه‌ای: در این روش برای جمع‌آوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع و پیشینه پژوهش از کتاب‌ها، پایان نامه‌ها، مقالات و پایگاه‌های اطلاعاتی استفاده گردیده است.
ب) روش میدانی: در این روش با طراحی پرسشنامه و توزیع آن در بین نمونه آماری اطلاعات مورد نظر پژوهشگر از شعبات بیمه خصوصی جمع‌آوری شده است.
روش تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها
برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها با توجه به ماهیت آنها، روش‌های مختلفی وجود دارد که پژوهشگر باید به کاربرد و سنخیت این روش‌ها توجه کند تا در نهایت بتواند استنتاج‌ها و نتیجه‌گیری‌های معتبر و دقیقی را به عمل آورد. پس به طور کلی می‌توان گفت که در تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها یک بعد کمی وجود دارد که آن محاسبات آماری خاص است و یک بعد کیفی، که آن تحلیل‌ها، استدلال‌ها و استنتاج‌هایی است که بر نتایج محاسبات آماری صورت می‌پذیرد تا بتوان در نهایت آن‌را به جامعه آماری تعمیم داد (خاکی، 1390).
در این پژوهش برای توصیف و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده، از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. در آمار توصیفی، توصیف داده‌ها بر حسب فراوانی همراه با رسم نمودار و جدول ارائه می‌شود و آمار استنباطی به بررسی و آزمون فرضیه‌های پژوهش می‌پردازد.
در پژوهش حاضر پس از جمع‌آوری داده‌ها و بررسی متغیر‌های جمعیت‌شناختی با استفاده از آمار استنباطی، اقدام به انجام تحلیل عاملی، معادلات ساختاری و آزمون t شده است. در بخش توصیف آماری (درصدها، میانگین، انحراف معیار، نمودارها) از نرم‌افزار SPSS و جهت انجام تحلیل مسیر و تعیین معادلات ساختاری از نرم‌افزار LISREL استفاده شده است.
شرح واژهها و اصطلاحات پژوهش:
شایستگی‌محوری
مجموعه ای از مهارت‌ها که شرکت را قادر می‌سازد تا منفعت خاصی را برای مشتریانش فراهم آورد و این مهارت‌ها و ظرفیت‌ها ارزش‌آفرین محوری شرکت است که در خطوط چندگانه تولید و در زمینه‌های چندگانه تجارت در شرکت به اشتراک گذاشته می‌شوند (Hamel & prahalad, 1990). شایستگی‌های محوری، نوعاً از جنس قابلیت و توانمندی می‌باشند.
در سازمان‌های خدماتی بواسطه فعالیت این سازمان‌ها، اصولا این قابلیت‌ها و توانمندی‌ها حاصل شایستگی‌های نیروی انسانی هستند، بنابراین شایستگی‌های افراد در شرکت‌های بیمه مجموعه مهارت‌هایی است که یک فرد برای انجام رضایت‌بخش شغل خود در زنجیره ارزش شرکت بیمه باید دارا باشد (Baker et al, 1997). شایستگی در سطح افراد سازمان در واقع خصوصیاتی است که آن‌ها را قادر می‌سازد تا عملکرد شغلی بهتر و برتری داشته باشند (Hamel & prahalad, 1990).
سرمایه انسانی
سرمایه انسانی عموما به قابلیت کارکنان در فکر کردن، خلق کردن، شبکه‌سازی و نیز تجارب، مهارت‌ها، انگیزه و تعهد آن‌ها اطلاق می‌گردد. این سرمایه در درون افراد قرار دارد و گاهی به واسطه دخالت‌های سازمانی جا‌به‌جا می‌شود (Liu & Wang, 2012).
عملکرد شغلی
عملکرد شغلی عبارت است از آنچه شخص انجام می‌دهد و قابل مشاهده است و شامل آن دسته از فعالیت‌هایی است که در ارتباط با اهداف سازمان است و می‌توان آن‌ها را در اصطلاحات تخصصی هر فرد اندازه‌گیری کرد (Mochincky, 2000). عملکرد شغلی، به عنوان ارزش سازمانی رفتارهای شغلی کارمند در زمان‌ها و موقعیت‌های شغلی مختلف نیز تعریف می‌شود. مقصود از ارزش سازمانی، برآوردی است که سازمان از فعالیت‌ها و خدمات کارکنان خود دارد (Borman et al, 2001).
بخش دوم: آشنایی با شرکت‌های بیمه
شرکت‌های بیمه از جمله سازمان‌های ارائه کننده‌ی
خدمات به شمار می‌روند که نیروی انسانی در آن‌ها نقشی بی‌بدیل را داراست و تجهیز این نیروی انسانی به مهارت‌های خاص از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. مؤسسات بیمه کشور تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی با ترکیبی از یک شرکت دولتی، دوازده شرکت خصوصی و دو مؤسسه بیمه خارجی به ‌صورت نمایندگی در سطح کشور فعالیت می‌کردند. پس از پیروز