by دانشگاهی منجربه اعمال سیاست‌هایی در جهت توسعه اینگونه فعالیت‌ها گشته است. برخی اقدامات شامل سیاست‌های «بالا به پایین» از سوی دولت و عاملان آن و برخی دیگر از اقدامات به صورت «پایین به بالا» از سوی افراد و موجودیت‌های داخل دانشگاه، ظاهر می‌شوند.
استراتژی‌های تجاری‌سازی به معنای تصمیم برای رقابت با فعالان محصول و با همکاری با آنها از طریق اعطای امتیاز با فعالیت اکتساب در بازارها برای ایده‌ها، می‌باشد.
در ادبیات مربوطه، مدیریت غیر اثربخش مالکیت دارایی‌های فکری دانشگاه، مخالفت برخی دانشگاهیان با انتقال تجاری دانش، عدم انگیزه پژوهشگران در تجاری‌سازی یافته‌ها و اختراعات خود و فرهنگ دانشگاه و تفاوت‌های فرهنگی بین دانشگاه و صنعت هستند که باید در جهت تعدیل و رفع آنها تلاش شود (Siegel et al,2003:206 ).
و در آخر می‌توان گفت، برای تطبیق با روندهای جهانی و همگرایی با سایر دانشگاه‌های جهان، دانشگاه‌های ایران نیز باید وارد عرصه تجارت دانش شوند و زیر ساخت‌های لازم را در این زمینه فراهم سازند.
1-4- اهداف تحقیق
تحقیق حاضر نیز همچون سایر پژوهش‌های علمی اهدافی را پیگیریمی کند که محقق اهتمام دارد با بررسی آنها موضوع پژوهش را مورد بحث و بررسی قرار دهد عبارتند از:
1-4-1- هدف اصلی تحقیق
بررسی مؤلفه‌های مؤثر در تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم می‌باشد.
1-4-2-اهداف فرعی تحقیق
شناسایی عوامل مؤثر بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم.
توصیف هر کدام از عوامل مؤثر در تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم.
اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم.
ارایه راهکارهای مناسب برای تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم.
1-5- سؤال‌های تحقیق
در بررسی موضوع پژوهش سؤالاتی مطرح گردیده است که تلاش بر این است که ضمن بررسی همه جانبه موضوع پژوهش به سؤالات زیر نیز پاسخی مناسب داده شود.
1- سؤال اصلی اول: آیا عوامل درون سازمانی بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است؟
1/1 سؤال فرعی اول: آیا پشتیبانی مالی و انسانی دانشکده از محققین بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است؟
1/2 سؤال فرعی دوم: آیا وجود اهداف و برنامه‌های مدون در دانشگاه بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است؟
1/3 سؤال فرعی سوم: آیا ایجاد رابطه مؤثر بین محققین و بازار بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است؟
1/4 سؤال فرعی چهارم: آیا آموزش تخصصی پژوهشگران جهت افزایش کیفیت پژوهش‌ها بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است؟
2- سؤال اصلی دوم: آیا عوامل برون سازمانی بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است؟
2/1 سؤال فرعی اول: آیا تدوین قوانین و مقررات حمایتی از پژوهش‌ها بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است؟
2/2 سؤال فرعی دوم: آیا ایجاد فرهنگ کارآفرینی هماهنگ با تجاری‌سازی در بخش دانشگاهی بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است؟
2/3 سؤال فرعی سوم: آیا تشویق و ترغیب بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری یافته‌های پژوهشی بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است؟
2/4 سؤال فرعی چهارم: آیا حفاظت و صیانت دولت از دارایی‌های فکری پژوهشگران بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است؟
1-6- فرضیات تحقیق
با توجه به اهداف و سؤالات تحقیق، دو فرضیه اصلی مطرح گردیده است که البته به منظور بررسی گسترده‌تر موضوع پژوهش و استفاده بهینه از اطلاعات جمع‌آوری شده تعدادی فرضیه فرعی نیز مطرح و مورد بررسی قرار گرفته است.
1-6-1- فرضیه اصلی
1- عوامل درون سازمانی بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است.
1-6-2- فرضیه‌های فرعی
1/1- پشتیبانی مالی و انسانی دانشکده از محققین بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است.
2/1- وجود اهداف و برنامه‌های مدون در دانشگاه بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است.
3/1- ایجاد رابطه مؤثر بین محققین و بازار بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است.
4/1- آموزش تخصصی پژوهشگران جهت افزایش کیفیت پژوهش‌ها بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است.
2- عوامل برون سازمانی بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است.
1/2- تدوین قوانین و مقررات حمایتی از پژوهش‌ها بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است.
2/2- ایجاد فرهنگ کارآفرینی هماهنگ با تجاری‌سازی در بخش دانشگاهی بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است.
3/2- تشویق و ترغیب بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری یافته‌های پژوهشی بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است.
4/2- حفاظت و صیانت دولت از دارایی‌های فکری پژوهشگران بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت در دانشگاه‌های استان قم مؤثر است.
1-7- پیشینه تحقیق
سید محمد مقیمی (1389) پژوهشی تحت عنوان تأثیرعوامل محیطی بر تجاری‌سازی ایده‌ها و نتایج تحقیقات انجام داده‌اند که نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر آن است که بین عوامل سازمانی و مبحث تجاری‌سازی نتایج تحقیقات در مراکز هسته‌ای ارتباط معناداری وجود دارد و براساس تحلیل واریانس فریدمن، فرضیه فرعی عدم تعادل با تیم‌های پژوهشی و عدم وجود راهبردهای تجاری‌سازی در مؤسسات هسته‌ای نسبت به فرضیه، محدودیت مالی و اداری تولید آزمایشگاهی و صنعتی محصولات و عدم ارزیابی دستاوردهای پژوهشی به ترتیب اولویت بر تجاری‌سازی نتایج تحقیقات در مراکز هسته‌ای تاثیرگذار است.
سید مرتضی باقری فرد (1390) پژوهشی تحت عنوان شناسایی عوامل ساختاری مؤثر بر توسعه کارآفرینی دانشگاهی انجام داده است که نتایج آن بیانگر این مطلب است که 25 عامل در قالب 9 بُعد شناسایی شدند که ابعاد عوامل ساختاری از وزن و اهمیت یکسانی برخوردار نیست بلکه به ترتیب ساختار سازمانی، امکانات فیزیکی، نظام پژوهشی، نظام مالی، نظام منابع انسانی، استراتژی سازمانی، نظام منابع اطلاعاتی، فرآیندها و روش‌های کاری و سیستم کنترل و نظارت اولویت‌بندی شده‌اند.
تحقیقات انجام گرفته در خارج از کشور
شیری.م.برزنیتز،(2008)پژوهشی تحت عنوان راهبردهای تجاری‌سازی دانشگاه در توسعه گروه‌های منطقه‌ای ماساچوست وکنتالی انجام داده است. این پژوهش به بررسی سیاست‌های انتقال تکنولوژی دانشگاه‌ها و تأثیر آن بر توسعه اقتصادی و اینکه دانشگاه‌ها چگونه می‌توانند خودشان را به عنوان بخشی از یک منطقه تعریف کنند می‌پردازد. همچنین در این پژوهش به بررسی تئوری‌های موجود، تحلیل روابط دانشگاه‌ها با دولت و صنعت و اینکه آیا دانشگاه‌ها می‌توانند در حالیکه نتایج تجاری‌سازی موفقی دارند به فرآیندهای توسعه اقتصادی نیز به طور گوناگونی تأثیر بگذارند، می‌پردازد.
تران‌چی‌چانح‌هوین (2009) پژوهشی تحت عنوان عامل کلیدی موفقیت در تجاری‌سازی تکنولوژی انجام داده است. که در این پژوهش به بررسی سلسله مراتب روش (AHP) و ارزیابی ضوابط اصلی که نقش مؤثری بر تجاری‌سازی تکنولوژی‌های جدید دارد می‌پردازد. روش (AHP) برای ارزیابی تصمیمات گرفته شده در دو کشور ویتنام و تایوان است. این مقاله بیانگر این مطلب است که روش (AHP) روشی است که قابل اجرا برای هر مدیری می‌باشد و مدیران می‌توانند برای حل مسایل خود در مورد تجاری‌سازی تکنولوژی از این روش استفاده کنند که این روش باعث افزایش بهره‌وری و سود برای هر دو کشور می‌باشد.
1-8- متغیرهای تحقیق
1-8-1) متغیر مستقل
متغییر مستقل به گونه‌ای مثبت یا منفی بر متغیر وابسته تأثیر می‌گذارد. یعنی وقتی متغیر مستقل وجود داشته باشد متغیر وابسته نیز وجود دارد و هر مقدار افزایش در متغیر مستقل روی دهد، در متغیر وابسته نیز افزایش یا کاهش روی خواهد داد. به بیان دیگر، دلیل تغییر در متغیر وابسته را باید در متغیر مستقل جستجو کرد (سکاران، 1384، 85 ). در این تحقیق عوامل مؤثر بر تجاری‌سازی به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شده است. که آنها را به دو دسته عوامل درون و برون سازمانی تقسیم نموده‌ایم؛
عوامل درون سازمانی شامل پشتیبانی مالی و انسانی دانشکده از محققین، وجود اهداف و برنامه‌های مدون در دانشگاه، ایجاد رابطه مؤثر بین محققین و بازار و آموزش تخصصی پژوهشگران می‌باشد.
عوامل برون سازمانی شامل تدوین قوانین و مقررات حمایتی از پژوهش‌ها، ایجاد فرهنگ کار آفرینی هماهنگ با تجاری‌سازی، تشویق و ترغیب بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری و حفاظت و صیانت دولت از دارایی‌های فکری پژوهشگران می‌باشد.
1-8-2) متغیر وابسته
هدف پژوهشگر، توصیف یا پیش‌بینی تغییرپذیری متغیر وابسته است. با تحلیل متغیر وابسته (یعنی اینکه چه متغیر‌هایی بر آن تأثیر می‌گذارد)، می‌توان برای حل مسأله به پاسخ‌هایی دست یافت (سکاران، 1384، 85 ). در این تحقیق، تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت متغیر وابسته می‌باشد.
1-9- روش تحقیق
روش تحقیق مجموعه‌ای از قواعد، ابزارها و راه‌های معتبر و نظام یافته‌ای برای بررسی واقعیت‌ها، کشف مجهولات و دستیابی، راه حل مشکلات است. اتخاذ روش تحقیق علمی تنها راه دستیابی به دستاوردهای قابل قبول و علمی است (خاکی، 18:1381 و 86).
چنانچه تحقیقات را از لحاظ هدف و ماهیت طبقه‌بندی نماییم و سپس از حیث هدف دو طبقه کاربردی و بنیادی و از حیث ماهیت و روش اجرا طبقات تاریخی، فرهنگی و علمی، همبستگی، تجربی را شناسایی کنیم، تحقیق حاضر از نظر هدف، یک تحقیق کاربردی بوده و از لحاظ ماهیت و روش اجرا یک تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی می‌باشد.
تحقیق‌های توصیفی آنچه را که هست توصیف و تفسیر می‌کنند یا به عبارتی دیگر هدف این نوع تحقیق‌ها توصیف جزء به جزء شرایط یا پدیده‌های مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی می‌تواند صرفاً برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری رساندن به فرآیند تصمیم‌گیری باشد. تحقیق توصیفی خود شامل تحقیق پیشمایشی همبستگی، اقدام پژوهی، بررسی موردی و تحقیق علمی مقایسه‌ای می‌باشد. روش تحقیق پیمایشی یکی از انواع روش‌های تحقیق توصیفی است که برای بررسی توزیع ویژگی‌های یک جامعه آماری به کار می‌رود (بازرگان، سرمد،حجازی، 110:1376).
1-10- قلمرو تحقیق
در این بخش قلمرو موضوعی، قلمرو زمانی و قلمرو مکانی موضوع مورد نظر مشخص می‌گردد.
قلمرو زمانی
قلمرو زمانی این تحقیق براساس داده‌های کیفی نیمه اول سال 1393 است که بازه زمانی اسفندماه، 92 لغایت خرداد ماه 93 انجام گردیده است.
قلمرو مکانی
از لحاظ مکانی این تحقیق در دانشگاه‌های استان قم که دارای رشته مدیریت می‌باشند انجام شده است.
قلمرو موضوعی
از لحاظ موضوعی این تحقیق شامل موضوعات نوآوری، تجاری‌سازی، دارایی‌های فکری، کارآفرینی می‌باشد.
1-11- تعریف واژه‌ها و اصطلاحات تخصصی طرح
تجاری‌سازی دانش : فرآیندی است که دانش تولید شده در دانشگاه‌ها و سازمان‌های تحقیقاتی را به محصولات قابل عرضه در بازار با فرآیندهای صنعتی تبدیل می‌کند (Yadollahi & Talebi,2009:452).
انتقال فناوری انتقال یک ایده یا اختراع ناشی از پژوهش علمی انجام شده در بخش دانشگاهی به یک محیط صنعتی که در آن ممکن است منجربه توسعه و یا بهبود محصولات و فرآیندها شود
(Harmo et al,1997:425).
مکانیزم‌های تجاری‌سازی دانش : به مسیرهای مختلفی که بخش تجاری می‌تواند از طریق آنها به دانش تولید شده در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی دسترسی پیدا کرده و از آنها بهره‌مند شود، اطلاق می‌گردد
(فکور،55:1383).
دفاتر انتقال فناوری: دفاتر انتقال فناوری، موجودیت‌های جدید سازمانی هستند که در دانشگاه‌های عصر جدید که به منظور تسهیل انتقال تجاری دانش از دانشگاه به بازار ظهور کرده‌اند (Sieqel et al.2004:189). نقش عمده دفاتر انتقال فناوری در دانشگاه حفظ دارایی‌های فکری دانشگاه و نتایج پژوهش‌های دانشگاهی و انتقال تجاری دانش از طریق واگذاری حق امتیاز اختراعات یا سایر انواع دارایی‌های فکری ناشی از پژوهش‌های دانشگاهی به صنعت است (Sieqel et al,2003:200).
1-12- تعاریف عملیاتی پژوهش
عوامل مؤثر بر تجاری‌سازی یافته‌های رشته مدیریت
این عوامل بوسیله پرسشنامه 32 سؤالی مورد سنجش قرار خواهند گرفت.
گرایش به پشتیبانی مالی و انسانی دانشکده از محققین: سؤالات 1، 9، 17و 25 پرسشنامه به بررسی متغیر فوق اختصاص داده شده است.
گرایش وجود اهداف و برنامه‌های مدون در دانشگاه: سؤالات 2، 10، 18 و26 پرسشنامه به بررسی متغیر فوق اختصاص داده شده است.
ایجاد رابطه مؤثر بین محققین و بازار: سؤالات 3، 11، 19 و27 پرسشنامه به بررسی متغیر فوق اختصاص داده شده است.
آموزش تخصصی پژوهشگران: سؤالات 4، 12، 20و 28 پرسشنامه به بررسی متغیر فوق اختصاص داده شده است.
تدوین قوانین و مقررات حمایتی از پژوهش‌ها: سؤالات 5، 13، 21 و29 پرسشنامه به بررسی متغیر فوق اختصاص داده شده است.
ایجاد فرهنگ کارآفرینی هماهنگ با تجاری‌سازی: سؤالات 6، 14، 22و 30 پرسشنامه به
بررسی متغیر فوق اختصاص داده شده است.
تشویق و ترغیب بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری: سؤالات 7، 15، 23 و 31 پرسشنامه به بررسی متغیر فوق اختصاص داده شده است.
حفاظت و صیانت دولت از دارایی‌های فکری پژوهشگران: سؤالات 8، 16، 24 و 32 پرسشنامه به بررسی متغیر فوق اختصاص داده شده است.
2-1- مقدمه
ارتقای کیفیت زندگی بشر و توسعه سطح رفاه جامعه و تحولات اقتصادی و اجتماعی و بین‌المللی، مرهون تحقیقات علمی و سازمان یافته آن جامعه است. اما این یافته‌ها تا زمانی که جنبه کاربردی پیدا نکنند و به بازار عرضه نشوند یا در دسترس متقاضیان قرار نگیرند از اهمیت برخوردار نخواهند بود و هزینه‌های تحقیق را جبران نخواهند کرد. دانشگاه‌ها و سازمان‌های تحقیقاتی از طریق تجاری‌سازی فناوری‌ها، هزینه‌های توسعه فناوری‌های خود را جبران کرده و امکان سرمایه‌گذاری در فناوری‌های بهتر و پیشرفته‌تر را برای خود به وجود می‌آورند.
دنیا در حال تغییر است و سرعت این تغییر روز به روز بیشتر
