(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
- شناخت مرابحه
1-1-3.بانکداری سنتّی ( ربوی ). 9
1-1-9-2. مرابحه در اصطلاح.. 11
1-2.انواع و اقسام بیع از لحاظ خبر دادن از بهای پرداختی مبیع توسط بایع و عدم آن. 11
1-3.تقسیم بندی عقد بیع از لحاظ کاربرد در عملیات بانکی.. 12
1-4.مشروعیت مرابحه در روایات و آرای فقهای اسلامی.. 14
1-4-1. جواز و مشروعیت مرابحه در روایات.. 14
1-4-2-. جواز و مشروعیت مرابحه در آرای فقهای غیرمعاصر. 15
1-4-3. جواز و مشروعیت مرابحه در آرای فقهای معاصر. 16
1-5-1.شرایط عمومی صحت عقد بیع ومرابحه. 17
1-5-2. شرایط و احکام اختصاصی صحت عقد مرابحه. 18
1-5-3. مسائلی چند در خصوص نحوه اجرای مرابحه. 19
1-6.بررسی تاریخچه مرابحه در ایران و سایر کشورها 21
1-6-1. پیشینه عقد مرابحه در ایران. 21
1-6-2. گسترش نفوذ بانکداری اسلامی و مرابحه در کشورهای اسلامی.. 23
1-6-3.پیشینه و نفوذ نظام مالی اسلامی و مرابحه در کشورهای غیر اسلامی.. 24
1-6-3-1. واژگان مشابه مرابحه درفرهنگ غرب.. 24
1-6-3-2. تاریخچه و نفوذ صنعت بانکداری اسلامی و مرابحه در غرب.. 24
1-7-1. مرابحه عادی و سفارشی.. 26
1-7-3. مرابحه اصالتی و وکالتی.. 26
1-7-4. مرابحه با سود درصدی و سود مبلغی.. 27
- تحلیل مدل عملیاتی نظام بانکداری
2-1. ربا در اسلام و سایر ادیان. 30
2-1-1. انواع ربا در اسلام بر مبنای آیات و احادیث.. 30
2-1-2. فلسفه حرمت ربا و آثار مخرب آن. 31
2-1-3. مفهوم و مصادیق ربا در سایر ادیان. 32
2-1-3-1.مفهوم ربا در سایر ادیان. 32
2-1-3-2.مصادیق ربا در کشورهای غربی.. 32
2-2. مقایسه ربا و بهره در عملیات بانکی و دیدگاه فقها و مراجع تقلید دراین زمینه. 33
2-2-1.تفاوت ربا و بهره بانکی.. 33
2-2-2. دیدگاه فقها و مراجع تقلید راجع به سود بانک ها 34
2-3. فلسفه قرض در بانکداری بدون ربا 35
2-4. مراحل حذف ربا از سیستم بانکی.. 36
2-5. تقسیم بندی نظام بانکداری از نقطه نظر مبنای شیوه های عملیاتی و نحوه نظارت بر بانکها 37
2-5-1.شیو های عملیاتی نظام بانک داری اسلامی.. 37
2-5-1-1.مدل عملیاتی نظام بانکداری بدون ربای جمهوری اسلامی ایران. 37
2-5-1-2. مدل عملیاتی بانک داری در سایر کشورهای اسلامی.. 38
2-5-2. مدل عملیاتی ربوی (سنتی). 39
2-5-3. نحوه نظارت برعملیات بانکی درایران و مقایسه باسایر کشورهای اسلامی وغیر اسلامی.. 39
2-6. مبادی اساسی بانکداری اسلامی و عقود و قرار دادهای رایج در شبکه بانکی ایران. 40
2-6-1. پایه های اصلی بانکداری اسلامی.. 40
2-6-2.عقود و قرار دادها ی نظام بانکداری اسلامی.. 42
2-6-2-4.فروش اقساطی(مواد-ماشین آلات-مسکن–کالای بادوام-خودرو). 43
2-6-2-6.اجاره به شرط تملیک… 44
2-7. فعایتهای متعارف (قانونی) بانکها در بانکداری بدون ربا و مقایسه آنها با بانکداری ربوی (سنتی). 48
2-7-1.تجهیز منابع در بانکداری بدون ربا 48
2-7-1-1.سپرده قرض الحسنه جاری.. 48
2-7-1-2.سپرده قرض الحسنه پس انداز. 48
2-7-1-3.سپرده سرمایه گذاری مدت دار. 49
2-7-2.تخصیص منابع در بانک داری بدون ربا 50
2-7-2-1.ارائه تسهیلات بر پایه عقد قرض الحسنه. 50
2-7-2-2. ارائه تسهیلات بر پایه عقود مبادله ای.. 51
2-7-2-3. ارائه تسهیلات بر پایه عقود مشارکتی.. 51
2-7-2-4. تخصیص منابع در جهت سرمایه گذاری های مستقیم. 52
2-7-3.مدل تجهیز و تخصیص منابع در بانک داری سنتی (ربوی). 52
2-7-3-1. تجهیز منابع در بانکداری سنتی.. 52
2-7-3-2. تخصیص منابع در بانکداری سنتی.. 52
2-7-4-1.صدور ضمانت نامه بانکی.. 54
2-7-4-2.گشایش اعتبارات اسنادی (lc). 55
2-8.فعالیتهای غیر متعارف (غیر قانونی)بانک ها در بانکداری بدون ربا 56
2-8-1.بنگاه داری و شرکت داری.. 56
2-8-2.مزایده اموال و املاک مازاد توسط خود بانک… 58
2-8-3.افزایش بی رویه وام دهی.. 58
2-8-4. ارائه تسهیلات مشروط برسپرده گذاری.. 59
2-8-5. قراردادهای یک جانبه و ناعادلانه بانکی.. 59
2-8-6. سایر فعالیت های غیر متعارف (غیر قانونی). 60
2-9.الگوهای عملیاتی با هدف اجرای واقعی بانکداری اسلامی.. 61
2-9-2. الگوه های بانکداری اسلامی موجود در ایران. 63
2-9-3.الگوهای بانکداری اسلامی موجود در سایر کشورهای اسلامی.. 64
- 3. جایگاه مرابحه در عملیات بانکی
3-1.موارد استفاده از مرابحه در عملیات بانکی.. 67
3-1-1. ارائه تسهیلات بانکی براساس قرارداد مرابحه. 67
3-1-2. کارتهای اعتباری مرابحه و اعتبار در حساب جاری.. 68
3-1-2-1-1. تعریف کارت اعتباری.. 69
3-1-2-1-2. تعریف و نحوه اعتباردهی در حساب جاری.. 70
3-1-2-1-3. تعریف و نحوه کارت اعتباری براساس عقد مرابحه. 70
3-1-2-2. اجزاء تشکیل دهنده کارت اعتباری مرابحه. 71
3-1-2-3. ساختار حقوقی کارت اعتباری مرابحه. 71
3-1-2-4-1. کارت اعتباری براساس بیع العینه. 73
3-1-2-4-2. کارت اعتباری براساس تورّق. 73
3-1-2-4-3. کارت اعتباری براساس قرارداد اجاره. 74
3-1-2-4-4. کارت اعتباری براساس قرارداد قرضالحسنه. 74
3-1-2-4-5. کارت اعتباری براساس قرارداد مرابحه. 75
3-1-2-5. کارتهای بدهکاروکارتهای خریدنسیه مدت دار. 76
3-1-3. اوراق بهادار مرابحه. 77
3-1-3-1. تعریف اوراق بهادار (صکوک). 77
3-1-3-2. تعریف اوراق بهادار مرابحه. 78
3-1-3-3. تعریف بازار اولیه. 78
3-1-3-4. تعریف بازار ثانویه. 79
3-1-3-5. موارد استفاده از اوراق مرابحه. 79
3-1-3-6. ارکان ارواق مرابحه. 79
3-1-3-7. مهمترین انواع اوراق بهادار مرابحه. 80
3-2. تنازع و تشابه مرابحه با سایر عقود بانکی.. 83
3-2-1. مقایسه عقد مرابحه با عقد فروش اقساطی.. 83
3-2-2. مقایسه عقد مرابحه با سایر عقود بانکی.. 84
3-3. مزایا و معایب استفاده از قرارداد مرابحه در عملیات بانکی.. 85
3-3-1. مزایای استفاده از مرابحه در عملیات بانکی.. 85
3-3-1-1. مرابحه عقدی شرعی است.. 85
3-3-1-2. مرابحه راهکاری جهت کاهش تعدد بیش از حد عقود بانکی.. 86
3-3-1-3. مرابحه نقطه عطفی در تغییر روش اجرای خدمت متنوع بانکی.. 86
3-3-1-4. مرابحه مایه اقتراب نظام بانکداری بدون ربا به بانکداری اسلامی بینالمللی.. 87
3-3-1-5. مرابحه راهکاری جهت جلوگیری از صوری شدن معاملات.. 87
3-3-1-6.مرابحه ابزاری متناسب با اهداف و سلیقههای مشتریان. 88
3-3-1-7. مرابحه پلی جهت اتصال تولیدکننده و مصرف کننده واقعی.. 89
3-3-1-8. مرابحه ابزاری جهت کاهش شبهه ربا 89
3-3-1-9. مرابحه ابزاری مالی جهت اشاعه فرهنگ اسلامی در کل کشورها 89
3-3-1-10.مرابحه ا بزاری برای پوشش ریسکهای منحصربفرد بانکداری اسلامی.. 90
3-3-2.معایب واشکالات استفاده ازمرابحه درعملیات بانکی وراهکارهای آن. 91
3-3-2-1. ریسکهای مرابحه بانکی.. 91
3-3-2-2. شمولیت قرارداد مرابحه نسبت به فروش منافع و خدمات.. 92
3-4. مرابحه ابزاری پیشنهادی جهت پوشش مشکلات پیش روی شبکه بانکی کشور. 93
3-4-1. مطالبات معوق شبکه بانکی کشور. 93
3-4-1-1. عدم ایجاد مطالبات جدید. 94
3-4-1-2. وصول مطالبات معوق.. 94
3-4-3. بدهی بانکها به بانک مرکزی.. 95
3-4-4. معضل مؤسسات مالی و اعتباری مجاز و غیر مجاز. 96
3-4-6. دارائی های مازاد بانکها 98
3-4-7. راه حل های پیشنهادی.. 98
3-5.موانع پیش روی اجرای مرابحه در نظام بانکی کشور. 99
3-5-1. ایرادات شکلی و ماهوی منتقدین عقد مرابحه. 99
3-5-2. چالشهای فقهی و حقوقی در اجرای قرارداد مرابحه. 100
3-5-3. کمبود کادر آموزش دیده در نظام بانکی کشور. 100
3-5-4. بروز نمودن مرابحه با نیازهای فعلی مشتریان. 101
3-5-5. عدم تمایل نظام بانکی کشور به انجام مرابحه. 101
مرابحه یکی از انواع بیع میباشد. ساختار کلی وجزء جزء عقد مرابحه برمبنای فقه اسلامی طراحی گردیده است. این عقد فقهی، درمقایسه با سایرعقود، دارای امتیازات وقابلیت های بالقوه ای بوده که موجب جلب توجه مسئولین وتصمیم گیران نظام اقتصادی، بویژه بانکها گردیده است. این تحقیق براساس روش کتابخانه ای بنا گردیده است. هدف این پژوهش، بررسی وتحلیل راهکارها و کارکردهای عقد مرابحه درشبکه بانکی کشور خواهد بود. نظام بانکداری کشور، امروزه بامشکلات عدیده ای مواجه است که انتظار میرود، مرابحه بواسطه وسعت کاربردی که در خرید کالا وارائه خدمات دارد، پتانسیل خوبی درجهت رفع و یا حداقل تسهیل آن مسائل داشته باشد. البته این موضوع درگروی این است که دربانکها، مرابحه بصورت صحیح و واقعی ومتناسب با نیاز وسلیقه های مشتریان طراحی گردد. بنظرمیرسد، مرابحه علاوه براینکه توان خلق روش های جدید در چالشهای پیش روی نظام بانکی را دارا است، بتواند مسیرنظام بانکی کشور را که مدتی است، به علل مختلف از چارچوب اسلامی منحرف گردیده، به سمت بانکداری اسلامی بازگرداند. هدف این است که با بیان شیوه های عملیاتی کنونی نظام بانکداری کشور و بررسی مشکلاتی ازجمله: صوری شدن معاملات بانکها با مشتریان، شبهه ربوی شدن عملیات بانکی و بطور کلی تضعیف جایگاه اخلاق مداری وعدالت محوری درشبکه بانکی کشور، مرابحه بعنوان ابزاری پیشنهادی معرفی گردد. پس ازآن کاربردهای مرابحه درشبکه بانکی ایران و سایر کشورها بیان و با مدل های اجرائی فعلی آن تطبیق داده شده ومقایسه گردد. مرابحه بادامنه وسیع عملی که علاوه برکالا در خدمات وعلاوه براعیان درمنافع وحقوق دارد، میتواند جایگزین مناسبی برای عمده عقود و قراردادهای مرسوم شبکه بانکی کشورگردد. لذا میبایست موانع احتمالی پیش روی اجرای عقد مرابحه درشبکه بانکی کشوربررسی وبهترین ومناسبترین شکلی که این عقد درسیستم بانکی کاربرد خواهد داشت، نیز بررسی و تحلیل گردد.
واژگان کلیدی: بیع، ربا، مرابحه، عملیات بانکی، بانکداری اسلامی، بانکداری ربوی
یکی از مهمترین عقود معین فقهی، عقد بیع میباشد. این عقد از ابعاد مختلف دارای تقسیمات متعددی میباشد. یکی از شایعترین آنها، تقسیم از لحاظ اعلام و عدم اعلام قیمت تمام شده مبیع از طرف بایع به مشتری میباشد. مرابحه یکی از انوع بیع بوده که یکی از موارد تقسیم بندی اخیر محسوب میگردد. به عبارتی مرابحه، یک نوع بیع بوده که در آن بایع و مشتری لازمست از رأس المال و سود معین معامله کاملاً مطلّع باشند. این شرط دارای آنچنان اهمیتی است که در صورت عدم رعایت آن مرابحه، محقق نگردیده و مشتری را دارای خیار فسخ معامله مینماید.
حال با توجه به تعریف مرابحه و شرط مهم آن مسأله این است که مرابحه در عملیات بانکی دارای چه کارکردها و کار ویژه هایی خواهد بود؟ آیا میتوان از این عقد فقهی در قراردادهای بانکی نیز استفاده نمود؟ و در صورت مثبت بودن این عقد در نظام بانکداری چه کاربردهایی دارد؟ آیا بانکها نیازمند استفاده از این عقد میباشند؟ و در صورت پاسخ مثبت، آیا میبایست این عقد جایگزین برخی عقود متداول در شبکه بانکی گردد؟ و یا اینکه باید در کنار آنها قرار گرفته و فعالیت نماید؟ آیا تغییر شیوه عملیاتی نظام بانکداری به استفاده گسترده تراز مرابحه ضرورت دارد؟ چه مشکلات و چالشهایی در بانکها موجود است که استفاده از مرابحه به آنها پیشنهاد میگردد؟ آیا مرابحه توان رفع و یا حداقل تسهیل مسائل پیش روی نظام بانکداری را دارد؟ مرابحه از نظر فقهی و حقوقی ممکنست با چه چالشهایی مواجه باشد؟ و در صورت مثبت بودن، آیا این مشکلات برای بانکها و مشتریان دردسر ایجاد نخواهد نمود؟ آیا در حال حاضر مناسبترین راه حل جهت رفع مسائل نظام بانکی استفاده از مرابحه است؟ چگونه مرابحه میتواند این مشکلات را مرتفع نماید؟ و مرابحه چه امتیازات و قابلیتهایی در مقایسه با سایر عقود و قراردادهای بانکی دارد؟ موانع احتمالی سد راه اجرای مرابحه در نظام بانکداری چه مواردی میتواند باشد؟ و اینکه استفاده از مرابحه برای نظام بانکی و اقتصاد کشور چه دستاوردهایی خواهد داشت؟ دو مسئله مهم اینکه آیا بسترهای لازم و مناسب جهت استفاده از مرابحه در شبکه بانکی فراهم گردیده است؟ و آیا مرابحه یک راه حل و روش پیشنهادی است، یا اینکه یقیناً اهداف مورد نظر ما را برآورده خواهد کرد؟
1- مرابحه دارای چه ویژگیها و چه نقاط قوتی در مقایسه با سایر عقود است؟
2- چه مشکلاتی پیشروی نظام بانکی کشور قرار دارد و با چه مسائلی دست و پنجه نرم میکند؟
3- مرابحه چگونه میتواند معضل نظام بانکداری کشور که تأثیر مستقیم در اقتصاد ملی دارد را رفع و یا تسهیل نماید؟
1- مرابحه علاوه بر اینکه یک عقد فقهی میباشد، نسبت به سایر عقود دارای وسعت عمل و کاربرد بیشتری میباشد.
2- امروزه بانکها با مشکلات عدیدهای، از جمله مطالبات معوق، صوری شدن معاملات فی ما بین بانک و مشتریان و عدم مصرف صحیح منابع مواجه بوده که در حال حاضر مرابحه مناسبترین و بهترین گزینه در جهت رفع و یا حداقل تسهیل این مسائل میباشد
3- مرابحه از یک طرف، چارچوب نظام بانکداری که مدتی است از مسیر اسلامی خارج گردیده، به سمت بانکداری اسلامی باز میگرداند و از طرف دیگر دارای پتانسیل مناسبی در چارهجویی چالشها و موانع پیش روی نظام بانکداری میباشد.
قبل از سال 1390 شمسی کتب و مقالاتی بصورت پراکنده در زمینه مرابحه بر مبنای کتب فقهی همچون تحریرالوسیله امام خمینی (ره) و شرح لمعه شهید ثانی و صرفاًدرقالب ترجمه آنها، نوشته شده است. جدیدترین آنها (کتاب عقد مرابحه) توسط پژوهشکده پولی بانکی، بانک مرکزی بوده که به تعریف مرابحه و ابعاد کلی و شروط صحت این عقد پرداخته است. لیکن عمده کتابها و مقالاتی که نگاه کاربردی به مرابحه داشتهاند با تصویب قانون عقود سهگانه در سال 90 و رسمیت بخشیدن به آن توسط شورای پول و اعتبار و ابلاغ آن به بانکها صورت پذیرفته است. دکتر سیدعباس موسویان در مقالهای تحت عنوان (امکان سنجی کاربرد مرابحه در بانکداری بدون ربا) به تعریف و روایات ناظر بر مشروعیت مرابحه پرداخته است. در این مقاله هرچند مختصر به زیبایی روایات مربوط به گونههای مختلف مرابحه و پس از آن ویژگیها و کاربردهای آن در عملیات بانکی همچون اوراق مرابحه ذکر گردیده است. مقاله (بررسی فقهی عقود مرابحه، خرید دین و استصناع) نیز توسط خانم فرشته ملاکریمی به تعریف، بیان ارکان و دیدگاههایی که در کتب فقهی در زمینه مرابحه وجود داشته پرداخته است. در مقاله (مرابحه ابزاری برای پوشش ریسک در نظام مالی اسلامی) آقای محمد علیزاده، پس از بیان احکام و ضوابط فقهی خاص بیع مرابحه به ریسکهایی که متوجه قرار دارد مرابحه میباشد پرداخته است. مقاله (عقد مرابحه و کاربرد آن در نظام بانکی) نوشته عبدالعلی نظافتیان، به نوعی به مقوله اوراق بهادار اسلامی موسوم به صکوک مرابحه پرداخته و آنرا از جمله ابزارهای موجود جهت تأمین مالی در بازارهای مالی اسلامی بر شمرده است. وی در این مقاله بطورکلی به کاربرد عقد مرابحه برای تسهیلات بانکی در بانکداری اسلامی نیز اشاراتی نموده و پیشنهاداتی در خصوص تحولات آتی پیش روی عقد مرابحه در نظام بانکی داده است. مقاله (دستورالعمل اجرایی کارت اعتباری بر پایه عقد مرابحه) توسط خانم لیلا محرابی، بصورت موسّع به یکی از موارد استفاده از مرابحه یعنی کارت اعتباری مرابحه پرداخته و مزایای استفاده از آن را بیان نموده است. آقای حسین میسمی نیز در بخشی از مقاله (مرابحه، استصناع و خرید دین به عنوان ابزارهای جدید بانکداری اسلامی ماهیت، قابلیتها و چالشهای موجود) با ارائه دستورالعمل اجرایی عقد مرابحه، بیان داشته یکی از عقودی که کاربرد بسیار زیادی در بانکداری اسلامی سایر کشورها دارد، عقد مرابحه است. وی در این مقاله با پیشنهاد استفاده گستردهتر از مرابحه در شبکه بانکی کشور آنرا موجب نزدیکتر کردن نظام بانکداری بدون ربا به بانکداری اسلامی بینالمللی داشته است. آقای سیدحسین علوی لنگرودی در مقاله (مروری بر تحولات بانکداری اسلامی) کشورهایی را نامبرده که تا حدود نود درصد عملیات بانکی خود را با مرابحه منطبق نمودهاند. همچنین آقای غلام حسین عربیه در مقاله (تبیین چالشهای حقوقی عقود سهگانه) به مناقشات و چالشهای فقهی، حقوقی عقد مرابحه پرداخته است. وی در این مقاله نوشته خیارات حاکم بر بیع از جمله خیار عیب و تدلیس و… بانکها را درگیر اختلافات و دعاوی عدیدهای خواهد نمود. آیتالله محمدعلی تسخیری در مقاله (مبانی شرعی اوراق بهادار اسلامی- صکوک) انواع اوراق بهادار را ذکر کرده و به تفاوت اوراق بهادار ربوی و اسلامی پرداخته است. آقای علیاصغر حریری با ترجمه مقاله (بانکهای استقراضی بیمرابحه) نوشته پروفسور محمد حمیدالله نقش ربح و مرابحه در معاملات اسلامی را بررسی نموده است. آقای سیدعباس موسویان در مقاله (صکوک مرابحه ابزاری مناسب برای بازار پول و سرمایه اسلامی) کاربردهای اوراق مرابحه را تبیین نموده است. وی در این مقاله با بیان ارکان اوراق مرابحه به تفصیل به بررسی اقتصادی اوراق مرابحه توجه نموده است. دکتر عیوضلو در مقاله (بررسی فقهی- حقوقی عقود در بانکداری اسلامی، عقد بیع) انواع بیع از لحاظ خبر دادن از قیمت خرید و عدم آن، که مرابحه یکی از آنها بوده را ذکر نموده است. خانم فرشته ملاکریمی و آقای وهاب قلیچ، با بیان دست آوردهای همایش (بررسی ابعاد فقهی، حقوقی و اجرایی کاربردی شدن عقد مرابحه، استصناع و خرید دین در نظام بانکی) مقالهای تحت همین عنوان نوشتهاند. در این مقاله نقطه نظرات اساتیدی همچون سیدعباس موسویان، دکتر فرهاد نیلی، غلام حسین عربیه، حجتالاسلام آقا نظری و غلامرضا مصباحی مقدم نوشته شده است در میان کتابها نیز کتاب جامع (بانکداری اسلامی- مبانی نظری- تجارب عملی) نوشته سیدعباس موسویان و حسین میسمی نقطه عطف و چراغ راهی در صنعت بانکداری کشور محسوب میگردد. ایشان در این کتاب با تشریح کامل عقود و قراردادهای نظام بانکی، پس از بیان جواز و مشروعیت عقد مرابحه در فقه اسلامی، کاربردهای مرابحه در شبکه بانکی را بررسی نموده و آنها را با سایر مدلهای مشابه در شبکه بانکی مقایسه نمودهاند.
قیمت :37500 تومان
بلافاصله پس از پرداخت ، لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد
و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.
serderehi@gmail.com
[add_to_cart id=156007]