پایان نامه – نقش صمیمیت میان زوجین از دیدگاه اسلام

یکی از جلوه‌هایی که نشان‌دهنده علاقه و محبت بین زوجین است انتخاب نوع غذا و صرف زمان برای باهم غذا خوردن  با یکدیگر است که بیانگر علاقه‌مندی به خانواده و اهمیت دادن به آنان است.

رسول اکرم(ص) در این خصوص می‌فرمایند: مؤمن به میل خانواده‌اش غذا می‌خورد، و منافق خانواده‌اش به میل او غذا می‌خورند.^[1] (کلینی، 1365).

در این راستا از اُم‌ایوب پرسیده شد که با توجه به جایگاه رسول خدا(ص) نزد شما، آن حضرت کدام خوراک را بیش‌تر دوست داشت؟ گفت: هیچ وقت ندیدم که به خوراکی فرمان دهد و هرگز ندیدم که درباره خوراکی که برایش آورده می‌شود ایراد بگیرد و بد بگوید. (دلشاد تهرانی، 1386).

در این خصوص همسر امام خمینی، عارف فی‌الله و استاد اخلاق، بیان می‌کنند: امام به من خیلی احترام می‌گذاشتند و همیشه جای خوب را به من تعارف می‌کردند، و تا من سر سفره نمی‌آمدم، خوردن غذا را شروع نمی‌کردند، به بچه‌ها هم می‌گفتند، صبر کنید تا خانم بیاید. (مرکز تحقیقات اسلامی، 1378) و خیلی اظهار محبت و علاقه می‌کردند؛ و مقید بودند این اظهار محبت و علاقه را جلوی فرزندان هم علنی کنند. اگر روزی خانم غذا تهیه می‌کردند، هرچند هم که بد می‌شد، کسی حق اعتراض نداشت و امام از آن تعریف می‌کردند. (اسلاملو،1387).

2-3-3-  استقبال از همسر

با توجه به اینکه در عصر حاضر به دلیل برخی از مشکلات ممکن است مرد خانه، زمان زیادی را برای تامین نیازهای معیشتی خانواده در بیرون از خانه صرف نماید و هنگام بازگشت  به خانه خسته باشد یکی از جلوه‌های ابراز علاقه نسبت به شوهر، فراهم ساختن فضایی آرام در محیط خانه  و به هنگام ورود به منزل به استقبال او رفتن است.

این مسئله در نگاه معصومین (ع) از اهمیت به سزایی برخوردار است، چنانچه  مردی نزد رسول خدا(ص) آمد و گفت مرا همسری است که چون به خانه روم به استقبالم آید و چون بیرون شوم بدرقه‌ام نماید، و چون مرا اندوهناک ببیند،گوید چه چیز اندوهناکت ساخته؟ اگر اندوه روزی‌ات را داری، دیگری آنرا برایت تکفل کرده است و اگر اندوه کار آخرتت داری، خداوند آنرا فزونی بخشد؛ پس رسول خدا(ص) فرمود: او را به بهشت بشارت بده و به او بگو خداوند را کارگزارانی است و تو از زمره آنانی و تو در هر روز اجر هفتاد شهید را داری ^[2](طبرسی رضی الدین،1412).

البته یک مرد فهمیده و با محبت می‌داند که همسر او نیز در طول روز زحمات زیادی برای حفظ نشاط و آرامش در خانه متحمل شده است. در نتیجه، او نیز  سعی می‌نماید در هنگام ورود به خانه مشکلات و خستگی‌ها را تاحد توان به فضای خانه داخل ننماید و با روحیه‌ای مناسب، با همسر خویش معاشرت نیکو داشته باشد. و در فرصتی مناسب به جستجوی راه حل برای مشکلات شغلی خویش بپردازد.

2-3-4- درک شرایط روحی همسر

هر یک از زوجین ممکن است در طول زندگی مشترک خویش  با مشکلاتی رو به رو شوند که سبب ناراحتی و موجب کاهش حس امید و نشاط در آنان شود‌. در این مرحله روحیه زن یا شوهر از حساسیت خاصی برخوردار است و بایستی همسر او به عنوان نزدیک‌ترین فرد نسبت به او از مهارت‌های رفتاری خاصی جهت تسکین و بهبود روحیه او استفاده نماید.

در این خصوص می‌توان به ظرافت‌های رفتاری اسوه مهر در عالم‌، پیامبر اکرم (ص) اشاره نمود.

در یکی از سفرهای حج که همسران پیامبر اکرم(ص) همراه وی بودند، شخصی شترهای زنان پیامبر را با سرعت می‌راند. در بین راه شتر صفیه به زانو درآمد و از راه رفتن ایستاد. صفیه شروع به گریه کرد، و زمانیکه پیامبر اکرم(ص) صدای او را شنید، جلو آمدند و با دست، اشک‌های او را پاک کردند‌. در این هنگام گریه صفیه شدت یافت‌، حضرت وی را دلداری دادند تا او آرام شود، ولی او بیشتر گریه می‌کرد، حضرت او را از گریه کردن بازداشت و به مردم دستور داد همانجا فرود آیند، در حالی که تصمیم به فرود آمدن در آن مکان را نداشتند… (عابدینی،1381). کمی تامل در این سیره رفتاری اهمیت درک متقابل‌، همراهی و همدلی هر یک از زوجین را در مسائل مختلف زندگی خاطر نشان می‌سازد و ظرافت و نکته سنجی رسول اکرم(ص) در این شرایط الگوی خوبی در ابراز علاقه  زن و شوهر نسبت به یکدیگر است.

2-3-5- اختصاص وقت معین به همسر

محیط خانه نیز “کوچک‌های بزرگ” دارد. ممکن است انسان مسئله‌ای به نظرش ناچیز و کوچک باشد، اما برای گرم کردن محیط خانه و دل همسر خود را به دست آوردن امری بسیار بزرگ است. به عنوان مثال شوهر بایستی در طول شبانه روز ساعتی را به همسرش اختصاص دهد، نه اینکه روز را در خارج خانه مشغول به کار باشد و شب هم دیروقت بیاید و شامی بخورد و بخوابد‌. از همین رو است که رسول اکرم در بیانی می‌فرمایند : نشستن مرد در کنار عیال خود در پیشگاه خداوند متعال از اعتکاف در مسجد من محبوب‌تر است ^[3]. متقابلا یک زن فهیم نیز بایستی در مدیریت داخلی منزل، زمانی را مختص همسر خویش قرار دهد.

2-4- تامین نیازهای زیبایی دوستی

هر فردی به طور طبیعی زیبایی را دوست دارد و یکی از مهارت‌های ابراز علاقه دربین همسران زیبا ساختن خویش در ارتباطات و تعاملات  خانوادگی است که این مسئله در نشاط و افزایش محبت در خانه تأثیر به سزایی را دارا است.

2-4-1- آراستگی زن و مرد در محیط خانه

در الگوهای رفتاری معصومین (ع)به امر زیبایی و آراستگی توجهی جدی شده است .چنانچه رسول اکرم (ص) می‌فرمایند: اگر زن‌، خود را برای شوهرش(زیبا) نمی‌ساخت، بی‌گمان در دل او جا نمی‌گرفت (محمدی ری شهری،1387). و به زنان می‌فرمودند: ناخن‌هایتان را کوتاه نکنید که کوتاه نکردن ناخن برای شما موجب زینت بیش‌تر است ^[4] (شیخ حر عاملی،1409). و امام علی(ع) در سفارشی بیان می‌کنند: زن مسلمان بایستى خودش را براى شوهرش خوشبو سازد^[5] (مجلسی،1404).

و امام باقر(ع) در نقلی دیگر می‌فرمایند: سزاوار نیست زن خود را بدون زینت رها سازد‌، هر چند که فقط گردنبندی را زینت خود نماید؛ و سزاوار نیست که زن دستان خود را بی‌خضاب رها سازد هر چند که فقط به دستان خود حنا بمالد، حتی اگر زنی سالخورده باشد^[6]. )کلینی،  1365)

با وجود تأکیدات زیادی که در خصوص آراستگی زن در محیط خانه در نگاه درون دینی شده است، مردان نیز بایستی به این امر توجه نمایند. چنانچه پیامبر اکرم(ص) خود را با غالیه (عطری خوشبو)‌، خوشبو می‌کردند، بدین صورت که همسران پیامبر با دست خود، پیامبر را با آن عطر، معطر می‌کردند.^[7] (طبرسی رضی‌الدین‌، 1412).

همچنین گروهی مشاهده کردند که امام باقر(ع) خضاب کرده است در این باره از ایشان پرسیدند، امام فرمودند: من مردی همسر دوستم از این رو خود را برای همسرم آراسته می‌سازم^[8] (مجلسی،1404). و امام کاظم(ع) در بیان اثرات آراستگی شوهر می‌فرمایند: آراسته بودن مرد برای زن، از عواملی است که بر پاک دامنی زن می‌افزاید.

و از حسن بن جهم نقل شده است‌، به علی بن موسی (ع) گفتم : خضاب کرده‌اید؟ فرمود: بله، به حنا و وسمه؛ آیا نمی‌دانی آراسته کردن خود اجر و ثواب دارد؟  بی‌گمان همسرت دوست دارد تو را آراسته ببیند، همانطور که تو دوست داری او را آراسته ببینی.^[9] از سویی بایستی توجه داشت‌، با توجه به این که جذابیت‌های ظاهری یک محدودیت‌هایی دارد، و زندگی هرچه به پیش رود مخصوصاً اگر با ناهنجاریها همراه باشد، موجب می‌شود  معمولا چهره‌ها مکدر و شکسته شوند، بایستی  در ارتباطات جذابیت ایجاد نمود‌، مثلاً ارتباط کلامی مناسب یا ارتباط‌های غیرکلامی مثل ارتباط چشم با چشم که چه قدر ظرافت‌ها در آن وجود دارد .

[1]‌. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص الْمُؤْمِنُ یَأْکُلُ بِشَهْوَهِ أَهْلِهِ وَ الْمُنَافِقُ یَأْکُلُ أَهْلُهُ بِشَهْوَتِهِ

[2]‌. و جاء رجل إلى رسول الله ص فقال إن لی زوجه إذا دخلت تلقتنی و إذا خرجت شیعتنی و إذا رأتنی مهموما قالت ما یهمک إن کنت تهتم لرزقک فقد تکفل به غیرک و إن کنت تهتم بأمر آخرتک فزادک الله هما فقال رسول الله ص بشرها بالجنه و قل لها إنک عامله من عمال الله و لک فی کل یوم أجر سبعین شهیداو فی روایه إن لله عز و جل عمالا و هذه من عماله لها نصف أجر الشهید

[3]‌. جلوس المرء عند عیاله أحب إلى الله تعالى من اعتکاف فی مسجدی هذا

[4] قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِلرِّجَالِ قُصُّوا أَظَافِیرَکُمْ وَ لِلنِّسَاءِ اتْرُکْنَ مِنْ أَظْفَارِکُنَّ فَإِنَّهُ أَزْیَنُ لَکُنَّ

[5] أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع قَالَ لِتَطَیَّبِ الْمَرْأَهُ الْمُسْلِمَهُ لِزَوْجِهَا

[6] عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ لَا یَنْبَغِی لِلْمَرْأَهِ أَنْ تُعَطِّلَ نَفْسَهَا وَ لَوْ تُعَلِّقُ فِی عُنُقِهَا قِلَادَهً وَ لَا یَنْبَغِی أَنْ تَدَعَ یَدَهَا مِنَ الْخِضَابِ وَ لَوْ تَمْسَحُهَا مَسْحاً بِالْحِنَّاءِ وَ إِنْ کَانَتْ مُسِنَّهً

[7]. کان ص یطیب بالغالیه تطیبه بها نساؤه بأیدیهن

[8] دَخَلَ قَوْمٌ عَلَى أَبِی جَعْفَرٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ فَرَأَوْهُ مُخْتَضِباً فَسَأَلُوهُ فَقَالَ إِنِّی رَجُلٌ أُحِبُّ النِّسَاءَ فَأَنَا أَتَصَبَّغُ لَهُنَّ

[9] عن الحسن بن جهم قال قلت لعلی بن موسى ع خضبت قال نعم بالحناء و الکتم أ ما علمت أن فی ذلک لأجرا إنها تحب أن ترى منک مثل الذی تحب أن ترى منها

دانلود از لینک زیر :