سپس t بدست آمده را با مقدار بحرانی بدست آمده از جداول مربوطه مقایسه نموده و در صورت قرار گرفتن t بدست آمده از ناحیه بحرانی، فرضیه H0 را نمیتوان رد نمود ودر صورت قرار گرفتن در خارج از ناحیه بحرانی فرضیه H0 پژوهش رد میشود.
0 H0 : µd =
H1 : µd ≠0
فصل دوم:
مبانی نظری و پیشینه تحقیق
2-1، مقدمه
اجرای طرح هدفمندکردن یارانهها و اصلاح قیمت حاملهای انرژی، با توجه به اثرگذاری بر متغیرهای اقتصاد کلان، مصرف بخش خصوصی و تولید زیر بخشهای صنعت از حساسیت بالایی در اقتصاد کشور برخوردار است. یکی از مهمترین مزیتهای اجرای قانون هدفمندکردن یارانهها، که موجب شد اقتصاددانان زیادی از این قانون حمایت کنند این بود که حذف یارانههای غیر مستقیم در بازار انرژی، میتواند موجب شفافیت بیشتر و واقعی شدن قیمتهای نسبی در بازار و در نتیجه اصلاح علامتدهی قیمتها در تخصیص منابع در اقتصاد کشور شود. البته انتظار میرود که این دستاورد به مرور و در بلند مدت ایجاد شود. بر اساس مبانی علم اقتصاد، قیمتهای نسبی در بازار آزاد، آشکارکننده فرصتهای کسب سود و رفع کننده کمبودها و مازادها در بازار است. بر این اساس انتظار میرود، اجرای قانون هدفمندی یارانهها از مسیر شفافسازی بیشتر و واقعیشدن قیمتهای نسبی، به بهبود تخصیص منابع در اقتصاد ایران منجر شده و کارایی و بهرهوری را در بخش تولید افزایش داده و از اتلاف منابع جلوگیری میکند. بنابراین پیشبینی میشود که افزایش کارایی سیستم قیمتها در نتیجه اجرای این قانون، به افزایش بهرهوری و تولید و به تبع آن افزایش اشتغال در کشور انجامد(زمان زاده،1390).
در فصل اول به بیان کلیات پژوهش توجه شد، در این فصل پژوهشگر بر آن است که با توجه به موضوع که مبتنی بر ” بررسی عملکرد شرکتهای بورسی قبل و پس از اجرای فاز اول هدفمندی یارانهها” است، به بیان مفاهیم، نظرات، مفاهیم مرتبط و پیشینه موضوع از منظر پژوهشگران این حوزه بپردازد. در این فصل مبانی نظری در خصوص معیارهای ارزیابی عملکرد و نیز پیشینه پژوهشهای داخلی و خارجی مرتبط با موضوع پژوهش گرداوری گردیده است.
2-2، یارانه
در کتب و مقالههای اقتصادی تعاریف متعددی پیرامون مبحث یارانه وجود دارد. به عنوان مثال در یک تعریف ساده، یارانه مبلغ پرداخت شده برای هر واحد از کالا یا خدمت است که یا به صورت مقدار پول مشخص برای هر واحد از کالا و خدمت یا به صورت درصد مشخصی از قیمت هر واحد در نظر گرفتهشده است.
در تعریفی دیگر آمده است : یارانه یا سوبسید، شکلی از کمک مالی است که به یک تجارت و بخش خصوصی پرداخت میشود. بخش عمده یارانهها توسط دولت برای تولید کنندگان یا توزیع کنندگان در یک صنعت، جلوگیری از رکود آن صنعت، ممانعت از افزایش قیمت تولیدات آن و یا برای ترغیب استخدام نیروی کار بیشتر اعطا میشد. مثال آن یارانههایی است که برای حمایت از صادرات، یا به منظور پایین نگه داشتن هزینههای زندگی برای برخی خوردنیها و یا برای افزایش تولید مزارع و رسیدن به خودکفایی در تولید غذا پرداخت میشوند. یارانهها میتوانند با رقابتی ساختن مصنوعی کالاها و خدمات داخلی در مقابل واردات، به عنوان شکلی از حمایت گرایی یا محدودیت تجاری باشند.
همچنین یارانهها میتوانند در بازارها اخلال ایجاد کرده و هزینههای بزرگی را بر اقتصاد تحمیل کنند. تعریف مناسب از یارانه دارای برخی از ارکان ضروری همچون نوع پرداخت، اعم از مستقیم یا غیر مستقیم، بلاعوض یا معوض، نقدی و غیر نقدی بودن، دوره پرداخت و اهداف مختلفی همچون پایین نگه داشتن سطح قیمتها، افزایش قدرت خرید واقعی(حمایت از اقشار کم درآمد و توزیع درآمد) توزیع بهینه، تامین رفاه اجتماعی و یاحتی جبران هزینههای ناشی از سیاستهای دولت و… برای یارانهها قابل تصوراست.
تعریف یارانه: هرگونه پرداخت انتقالی را گویند که به منظورحمایت از اقشار کم درآمد و بهبود توزیع درآمد، از محل خزانه دولت و هرآنچه که میتواند به خزانه دولت واریز گردد به صورت نقدی و یا جنسی به خانوارها و تولیدکنندگان کالا و خدمات تعلق میگیرد (رحیمی، 1375).
2-2-1) انواع یارانهها
به طور کلی بسته به گستردگی یا محدودیت وظایف دولت در اقتصاد و نوع مداخلات آن یارانهها را میتوان در طبقه بندیهای گوناگون جای داد. در این زمینه کلی ترین دسته بندی یارانهها شامل یارانه کالاهی مصرفی، یارانه خدمات اجتماعی و یارانه کالاهای واسطهای برای تولیدکنندگان میگردد.
برای یارانهها، طبقه بندیهای دیگری نیز ارایه کرده اند که یارانه پنهان و آشکار و همچنین یارانه مستقیم و غیر مستقیم از آن جملهاند. ولی در هر حال این نکته را باید درنظر داشت که تعاریف فوق نسبی است و به همین دلیل میتوان دسته بندیهای بیشتری مطرح نمود. با توجه به موضوع پژوهش حاضر، یارانه مورد بحث شامل یارانههای کالاهای مصرفی، غذایی، دارو وسوخت و برخی کالاهای واسطهای بود. و به لحاظ روش اعطا، یارانه مستقیم و غیر مستقیم مورد بررسی قرار میگیرد. کیکن یارانههای اعطایی به خدمت اجتماعی نظیر آموزش و پرورش، آموزش عالی، بهداشت و درمان، تربیت بدنی و… مورد بحث نخواهدبود (سیف، 1389).
2-2-2) روشهای پرداخت ی
ارانه
با توجه به تعاریف بالا روشهای پرداخت یارانه در سه طبقه جای میگیرند:
یارانه مستقیم نقدی: یارانهای که به صورت پرداخت نقدی و به منظور افزایش درآمد خانوارهای هدف اعمال میشود.
یارانه مستقیم ارزشی: یارانه ای است که به صورت اعطای کالابرگ با ارزش خاص برای مصارف خاص به خانوارهای هدف پرداخت میشود.
یارانه غیر مستقیم: یارانه ای است که به صورت تعیین قیمت کالا و خدمات به میزانی کمتر از قیمت واقعی آن تعیین و اعمال میشود. و اصولا مورد استفاده عموم قرار میگیرد. ماهیت یارانه غیر مستقیم به گونه ای است که به هر واحد فیزیکی از کالا تعلق میگیرد و معمولا در مورد کالاهایی اعمال میشود که تولید و یا توزیع آنها توسط دولت و یا تحت نظارت مستقیم آن انجام میگیرد.
با توجه به تعریف فوق، مجموعه پرداختهای نقدی و غیر نقدی که به عنوان مابه التفاوت قیمت واقعی و قیمتهای تعیین شده به مصرف کنندگان فرآوردههای نفتی، برق، گاز و کالاهای اساسی و دارو تعلق میگیرد و همچنین کلیه پرداختهایی که برای کمک به اقشار خاص و موسسات ارایه کننده خدمات و کالاهای عمومییا سازمانهای حمایتی انجام میپذیرد یارانه محسوب میگردد (همان منبع).
2-2-3) روشهای عمده پرداخت یارانه در کشورهای مختلف
مطالعه تجربی کشورهای مختلف نشان میدهد که عمده ترین روشهای پرداخت یارانه در بخش مصرف شامل “نظام نقدی”،”نظام کالایی”،”نظام همگانی قیمتی”و “نظام کالابرگی” است.
نظام نقدی
