تکه ای از متن پایان نامه :
«صفات در مقابل ذات، اگر ازقبیل صفاتی باشند که نوعا افراد مثل هم وجود داشته باشد، موصوف به آن صفات ر امثلی می‌گویند. واگر از نظر نوع چنین نباشند قیمی خواهند بود.»(حاشیه برمکاسب، ص ۸۸)
عبارت مثل هم در تعریف شبهه دور را به ذهن متبادر می‌سازد، زیرا در تعریف مثلی، در پی ضابطه مثلی هم بودن در نظر عرف و عقلا هستیم،درحالی‌که کلام مثل هم بودن مشخص نشده می باشد.
دسته سوم؛ این دسته از تعاریف، به صفاتی اشاره دارد که نتیجه آن تساوی در میزان رغبت وتمایل افراد به آن و در نتیجه تساوی در مالیت و قیمت افراد آن می‌باشد. به عبارت دیگر، شیئی مثلی می باشد که میزان رغبت عرف نسبت به صفات موجود در افراد آن مطلوبیت آن‌ها در نظر عرف و عقلا متفاوت نباشد.
ثمره و تبلور چنین امری تساوی در مالیت و قیمت می‌باشد. بعضی از محققان و فقیهان بزرگ معاصر همچون آیت‌الله سید محمدکاظم یزدی[۱]، آیت‌الله سید محسن حکیم[۲]، آیت‌الله میرزا جواد تبریزی[۳]طرفداران این نظریه هستند.
مطابق ماده ۴۶ ق.م حق انتفاع نسبت به مالی مستقر می‌گردد که بهره گیری از آن با بقای عین ممکن باشد. همچنین ماده ۵۸ ق.م مقرر داشته:((فقط وقف مالی جایز می باشد که بابقا، عین بتوان از آن منتفع گردید اعم از اینکه منقول باشد یا غیرمنقول مشاع باشد یا مفروز)). قابل بقاء بودن یا نبودن مال بنا بر ماهیت خود آن‌ها میتواند به نوعی مساله تملیک را نیز پیش رو قرار دهدبرای مثال اگر مال مصرف شدنی بعنوان نفقه از جانب زوج به زوجه داده گردد بایستی گفت که مقصود تملیک آن به زوجه بوده می باشد و برعکس هرگاه در شمار اموال قابل بقاء باشد مانند خانه و اثاث منزل به طور ضمنی نشانگر اباحه انتفاع از آن می باشد و بحث تملیک عین مطرح نمی‌گردد. همین موضوع در مورد هدایای دوران نامزدی نیز صدق میکندکه در صورت بهم خوردن نامزدی اموال مصرف شدنی غیر قابل استرداد واموال قابل بقاء قابل استرداد می باشد (ماده ۱۰۳۷ ق.م). پس این تقسیم‌بندینیز امری نسبی و متغیر می باشد یعنی ممکن می باشد مالی به اعتباری مصرفی و به اعتبار دیگر غیر مصرفی باشد.
۱-۲-۲-تقسیم اموال به اعتبار ارتباط مالکیت
بسیاری از اموال این قابلیت را ندارند تا موضوع حق شخصی واقع شوند این ویژگی ممکن می باشد ناشی از عوامل مختلف باشد مانند طبیعت بعضی اموال که قابل اختصاص نیستند مثل آب و هوا. دسته ایی دیگر از اموال وجود دارند که بلحاظ در خدمت عموم قرار گرفتن امکان اختصاص آن‌ها وجود ندارد مثل ساحل[۱]-حاشیه مکاسب۲- نهج الفقاهه ۳–ارشادالطالب
